Aebot = Adüz> +Aaysa (ayarlamasırasında)
Grafiğin yapısı, verilen sapma alanı değerlerine bağlı olaraka yapılan ön hesaplara ve ebat değişim eğrisinin, uygulanan toplam hata değişim kanununa göre çizilmesi esasına dayanır.
Grafiği)
ve L i) max ^
saptanır. B;
yığının saçı
ebat ayır.î
merilen yığt
arssir.daki i
Tamam ven
Bir im bilir Bunu Düzeni
îiier TarCB İSBjrük ölçü
Fresü
■—işieı
İCJE ta -t-_
:m_- acrr*
Araştırmada, deneylerden elde edilen noktalar grafiğe işlenir. Eğer bu noktalar dizayn alanı içerisinde kalıyorlarsa grafik uygun şekilde çizilmiş demektir.
Pratikte rastgele hataların % 99,73 ünün +3 o oks aralığında olduğu saptanmıştır. Yani, bu aralık yığındaki incelenen iş parçalarının tamamının ebadını kapsamaktadır. Bu değer saçılma alanına eşit olarak alınabilir ( \s + ^ °oks^’
Saçılmanın hesapla saptanmasında dikkate alman ani toplam saçılma, yüke bağlı olmayan saçılma &abss (ani bağımsız saçılma) ve yüke bağlı saçılma Aabg ya göre hesaplanır. O halde,
= X’2 V Kbss + Kbs d,r
Şekil hataîan dikkate alınmayınca, yukarıda belirtilen standart hassasiyetler için A absg (ince toma yapılırken) 11^35 mikron arasında değişir.
A abs değeri şu formülle hesaplanabilir:
:urada; Afes : kaba malzemenin ( parçanın ) ebatlarındaki saçılmalar 0,1 P ye eşittir (P çapsal işleme payıdır).
k : kaba parça malzemesinin (iş parçası) özelliklerine bağlı bir kat sayıdır.
Grafiğin çiziminin teknik resimdeki ölçülerle de uyum sağlaması gerekir.
ve L x iş parçasının ölçü sınırlandır ). Bu amaçla ilk nokta ( şekil-11 e bakınız ) M
saptanır. Bu nokta verilen iş parçası yığınının işlenmeye başlandığı anı gösterir. Bütün yığının saçılma alanının orta noktası, tolerans alanının (6) ortası ile çakışacak şekilde ebat ayarlaması yapılarak faktörler arasında gerekli bağlantı sağlanmalıdır. H noktası verilen yığındaki iş parçalarının işlemlerinin bittiği anı göstermektedir. H ve M apsisleri arasındaki fark bize takım tezgahının birbirini izleyen iki ayrı ayarlanması arasındaki zamanı vermektedir.
2.8. İstatistiki Hassasiyet Kontrolü ve Tekil Ölçme Abaklan
Bir imalat işlemi ya dengeli veya dengesiz ve ayni zamanda ayarlı veya ayarsız olabilir. Bunun sonucu olarak da iş parçalan ya düzenli veya düzensiz kaliteli olabilirler.
Düzenli kaliteli iş parçalannın krlitelerinde ihmal edilebilecek kadar küçük değişiklikler vardır. Düzensiz kaliteli iş parcalannda iu, parça ebatlannda ve diğer özelliklerde büyük ölçüde önemli farklılıklar, değişmeler görülür.
Frekans dağılımı eğrilerinin çizilme metodu ( nokta nokta koordinatlı olarak), imalat işleminin tamamlanmış bir aşamasında ulaşılan işleme hassasiyetini saptamak için kullanılır. Parçalann işleniş sıraları dikkate alınmaz çünkü, yığındaki bütün iş parçalan birbirlerine kanşmış haldedirler. Sabit sistematik hatalarla değişken sistematik hatalar, rastgele hatalardan aynlmazlar. Sistematik ve rastgele hatalann etkileri, her iki halde de ebat saçılması dediğimiz genel isimle tanımlanırlar.
Bu yu kanda belirtilen dezavantajlar ve kanşıklıklar, istatistiki hassasiyet kontrolü metodu ile ortadan kaldınlmıştır. Bu metotta, tek tek ölçüm abaklan düzenlenmektedir. Bu metot, uygulanacak imalat işleminin, frekans dağılım eğrilerine göre dahadetaylı olarak araştırılmasını, incelenmesini sağlamaktadır. Bunlann da ötesinde, burada, rastgele hatalann etkilerinin sistematik hatalann etkilerinden (sabit ve düzenli değişen hatalann her ikisi aynlması mümtün olur.
Birbirini izleyen iş parçalanndan alman gerçek ölçüm değerlerinin karşılığı olan noktalar, grafik veya tabloya işlenerek, imalat işleminin içinde bulunduğu şartlar ve iş parçalannın kalitelerindeki düzenlilik saptanabilir.
İşlenmelerinden hemen sonra ölçüm için alınan birkaç iş parçası (veya örnek parça) bir örnek grup meydana getirir. Karşılaştırabilir örnekler meydana getirebilmek için, bu örnek grup içerisinde her seferinde eşit sayıda iş parçası bulundurulmalıdır.
Verilen ömek grubun her örnek parçasından alınan ölçüm sonucu, ölçülen ebatlar için aynlmış eksen veya cetvelin karşısına bir nokta şeklinde işlenir. Şekil-12.de verilen